Συχνά ο παιδοενδοκρινολόγος καλείται να αξιολογήσει βρέφη, παιδιά και εφήβους που κατά την νοσηλεία τους στην μονάδα εντατικής θεραπείας παρουσίασαν κάποιες ενδοκρινολογικές διαταραχές. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο παιδοενδοκρινολόγος καλείται να εξακριβώσει την υποκείμενη αιτία της πρωτοεμφανιζόμενης ενδοκρινολογικής διαταραχής και να προτείνει την απαραίτητη θεραπεία όπου αυτή χρειάζεται.

Οι Arno Téblick, Lies Langouche και Greet Van den Berghe δημοσίευσαν ένα ενδιαφέρον άρθρο (Endocrine Connections 2019 July 1) σχετικά με τις ενδοκρινολογικές διαταραχές που παρατηρούνται σε κρίσιμα άρρωστους ασθενείς. Ακολουθεί μια σύντομη παρουσιάση του άρθρου.

Η κρίσιμη/σοβαρή ασθένεια χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές σε όλους τους υποθαλαμικούς-υποφυσιακούς-περιφερικούς ορμονικούς άξονες. Εκτεταμένες μελέτες σε ζώα και ανθρώπους έχουν εντοπίσει ένα διφασικό μοτίβο στα κυκλοφορούντα επίπεδα τόσο των ορμονών της υπόφυσης όσο και των περιφερικών ορμονών, σε όλη την διάρκεια της κρίσιμης ασθένειας. Στην οξεία φάση της κρίσιμης νόσου, μετά από ένα επιβλαβές συμβάν, οι γρήγορες νευροενδοκρινικές αλλαγές προσπαθούν να κατευθύνουν το ανθρώπινο σώμα προς καταβολική κατάσταση για να εξασφαλίσουν την παροχή στοιχειωδών πηγών ενέργειας, ενώ οι δαπανηρές αναβολικές διαδικασίες αναβάλλονται.

Χάρη στις νέες τεχνολογίες και τις βελτιώσεις στην παρεχόμενη εντατική φροντίδα, η πλειοψηφία των ασθενών επιβιώνει την οξεία προσβολή και ανακάμπτει μέσα σε μια εβδομάδα. Ωστόσο, ένα σημαντικό μέρος των ασθενών που γίνονται δεκτοί στις μονάδες εντατικής θεραπείας αποτυγχάνουν να αναρρώσουν επαρκώς και εισέρχονται σε μια παρατεταμένη φάση κρίσιμης ασθένειας. Αυτή η παρατεταμένη φάση χαρακτηρίζεται από ομοιόμορφη καταστολή των υποθαλάμικών-υποφυσιακών- περιφερικών ορμονικών αξόνων. Ενώ οι μεταβολές των ορμονικών επιπέδων κατά τις πρώτες ώρες και ημέρες μετά την έναρξη της κρίσιμης νόσου είναι πιθανόν ωφέλιμες για την επιβίωση, οι ενδοκρινικές μεταβολές σε ασθενείς που παραμένουν για μακρό διάστημα σε κρίσιμη κατάσταση μπορεί να είναι επιβλαβείς και να παρεμποδίζουν την ανάρρωση τους.

Οι περισσότερες μελέτες που διερεύνησαν την υποκατάσταση των περιφερικών ορμονών, απέτυχαν να δείξουν οφέλη όσον αφορά την νοσηρότητα ή/και την θνησιμότητα των ασθενών. Ερευνητικές θεραπείες με υποθαλαμικές ορμόνες έχουν δείξει πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα. Παρόλα αυτά, είναι απαραίτητες περισσότερες μελέτες για να επιβεβαιώσουν αυτά τα ευρήματα